Το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού στην OPAP Arena, στη Νέα Φιλαδέλφεια, εγκαινιάστηκε το μεσημέρι του Σαββάτου με λαμπρότητα και σε κλίμα συγκίνησης και νοσταλγίας.
Το αντάμωμα με την Ιστορία του προσφυγικού ελληνισμού της Μικράς Ασίας είναι πια γεγονός. Σε έναν χώρο 1.000 τετραγωνικών μέτρων καλύπτει όλον τον Μικρασιατικό Ελληνισμό, με κειμήλια που ανακαλούν μνήμες από τις Αλησμόνητες Πατρίδες.
Τα εκθέματα συλλέχθηκαν και συντηρήθηκαν με επιστημονικό τρόπο, προκειμένου να διηγηθούν μνήμες και ιστορίες από τόπους που σε κάποιες αλλοτινές εποχές μεγαλούργησαν με το μόχθο και το πνεύμα τους οι Έλληνες, πριν εκδιωχθούν βιαίως από τα μέρη τους και το βιός τους.
Η Ελλάδα απόκτησε το πρώτο μουσείο που καλύπτει όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας, από τον Πόντο και την κεντρική Ανατολία έως τα μικρασιατικά παράλια και την ανατολική Θράκη. Ένα μουσείο για όλον τον προσφυγικό Ελληνισμό, που απουσίαζε από τη χώρα.
Η ξενάγηση του επισκέπτη ξεκινά με εκθέματα της τελευταίας φάσης της παρουσίας του ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Σταδιακά, ακολουθεί η περίοδος της Γενοκτονίας και των διωγμών, ο ξεριζωμός και η ανταλλαγή.
Εν τέλει, το νοερό ταξίδι στο χρόνο ολοκληρώνεται με την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, τον αγώνα για να ξανασταθούν όρθιοι, τις αντιξοότητες που συνάντησαν, την ενσωμάτωση και την εξέλιξή τους…
Δ. Μελισσανίδης: Η επτάφωτος λυχνία που πάντα καίει σε κάθε καρδιά πρόσφυγα
Το Μουσείο δημιουργήθηκε μετά από πρωτοβουλία του Δημήτρη Μελισσανίδη για να καταδείξει την πανίσχυρη σύνδεση και τον άρρηκτο δεσμό της νεότερης ελληνικής Ιστορίας με την Ιστορία της Ένωσης, η οποία σε λίγους μήνες θα συμπληρώσει έναν αιώνα ύπαρξης και πολυεπίπεδης προσφοράς στα δρώμενα της χώρας.
Η αρχική ιδέα είχε παρουσιαστεί από τον κ. Μελισσανίδη πριν από τέσσερα χρόνια, μιλώντας στο αμφιθέατρο του μουσείου της Ακρόπολης. Σήμερα, αυτό το όραμα έλαβε υπόσταση. «Όποιος θα επισκέπτεται το μουσείο θα φεύγει με δάκρυα στα μάτια», είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Μελισσανίδης και πράγματι, η συγκίνηση είναι παρούσα από τα πρώτα μέτρα της περιήγησης.
Στην ομιλία του πριν από την επίσημη τέλεση των εγκαινίων, ο άνθρωπος που οραματίστηκε και υλοποίησε το εγχείρημα, Δημήτρης Μελισσανίδης, τόνισε:
«Στις δύσκολες εποχές που ζούμε με δύο ανοιχτούς πολέμους στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, είναι μεγάλη παρηγοριά να εγκαινιάζουμε το μουσείο προσφυγικού ελληνισμού, ένα μουσείο που περιέχει ανεκτίμητα κειμήλια από την Κωνσταντινούπολη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Ευελπιστώ πως αυτό το Μουσείο διαρκώς εμπλουτιζόμενο στο μέλλον θα συμβολίζει στις επόμενες γενιές την ιστορία αιώνων.
Με τη βοήθεια του Θεού αξιωθήκαμε σήμερα να παρουσιάσουμε δύο σημαντικά επιτεύγματα. Θεμελιώσαμε δύο λαμπρά έργα. Το γήπεδο-κόσμημα της ΑΕΚ, OPAP Arena, που δίκαια λογαριάζεται ως το καλύτερο στη χώρα, αλλά και αυτό το Μουσείο προσφυγικού ελληνισμού με τον τίτλο “Η Κιβωτός της Ρωμιοσύνης”, έτσι όπως τα βάφτισαν οι δύο νονοί του. Ο μέγας Μίκης Θεοδωράκης και η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ.
Σε λίγο όμως θα γεννηθεί και το τρίτο παιδί, το μουσείο της ΑΕΚ. Τρίδυμα τα παιδιά της ΑΕΚ, που ξεδιπλώνουν την κληρονομιά ενός ιστορικού σωματείου, αλλά και των εκατομμυρίων φίλων της ομάδας μας.
Αυτό που βλέπετε εδώ είναι ένα αντίδωρο της μεγαλοσύνης των εκατοντάδων χιλιάδων Μικρασιατών και Ποντίων που ζουν απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη την Ελλάδα. Είναι καταθέσεις ζωής και ονείρων, είναι τα άνθη ευλάβειας, όλου αυτού του κόσμου που έφυγε από τις ανυπότακτες και αδάμαστες πατρίδες και δημιούργησε το έπος της νέας Ελλάδας.
Βρίσκω πολύ συγκινητικό πως δεκάδες ανώνυμοι άνθρωποι έρχονται κάθε μέρα και αφήνουν ένα κομμάτι που είναι το φυλαχτό τους, το κρυμμένο κληροδότημα των προγόνων, που κρατούν σφιχτά μέσα στην καρδιά τους. Έχουν καταθέσει κειμήλια μεγάλες προσωπικότητες της πατρίδας μας.
Ο άρχοντας του ελληνικού επιχειρείν, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Δημήτρης Ψαθάς, ο δημοσιογράφος που με την καυστική του πένα μετακινούσε βουνά και άλλαζε καθεστώτα. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος που έχει γράψει το μισό ελληνικό τραγούδι.
Ο Γιώργος Νταλάρας και η Χάρις Αλεξίου που τραγούδησαν για τη Μικρά Ασία, αυτό το έργο του Αποστόλου Καρδάρα που συγκινεί όλους τους Έλληνες. Θα έλεγα ότι στο μουσείο αυτό βρίσκεται και ένας τιτάνας του ελληνικού τραγουδιού, ο Στέλιος Καζαντζίδης, θα το βλέπει από εκεί ψηλά και η ψυχή του θα αγαλλιάζει.
Είναι ηλίου φαεινότερον ότι υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος σε αυτές τις σελίδες της ιστορίας και αυτός είναι η ηλιόλουστη ορθοδοξία. Γιατί η ορθοδοξία είναι πλούτος και ρίζα αθανασίας, αυτή ενέπνευσε αυτούς που έδωσαν αγώνες για να ελευθερωθεί η πατρίδα και εμάς που δεν θέλουμε ποτέ να τους ξεχάσουμε.
Με χαροποιεί το γεγονός της σημερινής σας παρουσίας, μου χαρίζει το λυτρωτικό συναίσθημα πως και εγώ ως ένας από εσάς όταν ήρθε η ώρα έπραξα το καθήκον μου. Σε λίγο θα κάνετε έναν περίπατο σε αυτό το μουσείο, είναι ένας περίπατος στην ιστορία της Ελλάδας, της Μικράς Ασίας και Πόντου.
Με συντριβή και δέος άνθρωποι απλοί μας έδιναν κάτι που γι’ αυτούς ήταν μοναδικό, όπως ένα εικόνισμα, έτσι αυτός ο χώρος είναι η επτάφωτος λυχνία που πάντα καίει σε κάθε καρδιά πρόσφυγα που έχει μέσα της τον νόστο, δηλαδή τον καλό γυρισμό και μέχρι τη συντέλεια του κόσμου αυτή η λαχτάρα δεν θα βγει από την καρδιά κανενός από εμάς.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Ηλία Παπαγεωργίου και την ομάδα του και την επικεφαλής της όλης προσπάθειας, την δικηγόρο μας, κ. Έφη Μαυροπούλου».
